De man met de ijzeren schedel
de overlevingskunst van vijf Nederlandse wondermensen
mét het ware verhaal van Jan van Albert, de ‘Reus van Amsterdam’
Bestel hier
Al zappend kun je zomaar in een tv-programma belanden over ‘afwijkende’ mensen. Ze treden op in Got Talent-shows, in documentaires en tv-series: reuzen, kleine mensen, extreem dikke mensen (die begeleiding krijgen om af te vallen), van onder tot boven getatoeëerde mannen en vrouwen en types met bijzondere acts, zoals slangenmensen, degenslikkers en alleseters. We kijken gefascineerd toe, maar waarom?
In De man met de ijzeren schedel laat socioloog Jaco Berveling zien dat deze fascinatie van alle tijden is. Ook honderd jaar geleden konden mensen hun ogen niet van ‘wondermensen’ afhouden. Je kon ze op de kermis bekijken, in het circus, het theater of een panopticum.
Bij ‘freaks’ – een term die vóór 1899 algemeen geaccepteerd was – denken we al gauw aan buitenlandse artiesten, zoals de beroemde Amerikaanse dwerg Tom Thumb (1842-1883). Maar er waren ook Nederlanders die in de periode 1880-1920 met hun afwijking een soms stevige boterham verdienden. Zo stak de kleine Gerrit Keizer Tom Thumb naar de kroon, torende de reus Jan van Albert met zijn 2,42 meter boven iedereen uit, maakte de dikke man Egon Cannon met zijn 350 kilo wereldwijd een verpletterende indruk en zorgde de Amsterdammer Charles Takkenberg voor spektakel door van Amsterdam naar Marseille te koprollen. En dan is er nog de naamgever van dit boek. De Amsterdammer Willem (Billy) Wells beweerde over een ongewoon dikke schedel te beschikken. Om dat te bewijzen liet hij bijna 20 jaar lang, vrijwel iedere dag, brokken hardsteen met het formaat van een verhuisdoos op zijn hoofd in stukken slaan.
In dit rijk geïllustreerde boek maakt u kennis met deze vijf buitengewone Nederlanders en hun overlevingskunst, en verklaart de auteur onze blijvende fascinatie voor ‘wondermensen’.
Preview, een paar pagina’s uit het boek.
Over de auteur:
Jaco Berveling (1957) is socioloog en wetenschapsjournalist. Eerder publiceerde hij over verzamelwoede (Hebben is houden) en over hoe we ons laten leiden door eerste indrukken (Op het tweede gezicht). Meer informatie op zijn website.
In het nieuws
NOS: Jaco Berveling vertelt hier over de Rotterdamse reus Rigardus Rijnhout.
En nog wat uitgebreider op Rijnmond Media, inclusief video bij het standbeeld van Rigardus Rijnhout.
Spijkers met Koppen, NPORadio2: auteur Jaco Berveling werd op 21 mei 2022 over zijn boek geïnterviewd door Dolf Jansen. Zie hier voor het interview.
VPRO’s OVT, NPORadio1: in dit wekelijkse programma over geschiedenis werd de auteur op 5 juni 2022 geïnterviewd, hier te beluisteren.
Aandacht voor het boek op Circusweb.nl met mooie foto’s van de wondermensen.
Filmpje van Historiek van het boek: https://www.youtube.com/watch?v=ry9Vdk7NTW4
Recensies
‘De man met de ijzeren schedel wordt (…) geïllustreerd door tientallen ansichtkaarten en krantenknipsels. De foto’s van Wells die een blok beton op zijn hoofd kapot [laat slaan], of Kramer met een volwassen man op zijn arm, intrigeren nog altijd. Dat is ook de boodschap waarmee Berveling afsluit: onze fascinatie met ‘wondermensen’ is van alle tijden.’ – Janna Toepoel, maandblad Ons Amsterdam
‘Geweldig boek, ontzettend leuk geschreven!’ – Henk Schiffmacher op Instagram
‘Mr Berveling’s book is based on original research and has many curious black and white illustrations, some from the private collection of the Rotterdam endocrinologist Wouter de Herder. It is the most important source about Dutch freakish performers since the 1993 compendium De Tentoongestelde Mens.’ – Jan Bondeson (Cardiff University) in Fortean Times
‘Socioloog Jaco Berveling ontrafelde de vergeten geschiedenis van ‘de langste mens ter wereld’ en nog meer Amsterdammers die ooit als curiositeit hun boterham verdienden. In zijn boek ‘De man met de ijzeren schedel’ zijn ze nu vereeuwigd.’ – Corrie Verkerk, De Telegraaf
‘[Auteur Berveling] haalt (…) de Israëlische psycholoog Daniel Kahneman aan (…) die ervan uitgaat dat mensen twee denksystemen hebben. Een daarvan zorgt ervoor dat alles wat afwijkend is, onze aandacht trekt. Dit onderhoudende boekje bevestigt dat.’ – Ko van Geemert, opiniekrant Argus
Aan de hand van vijf van deze ‘wondermensen’ bespreekt Jaco Berveling de nog altijd actuele menselijke fascinatie voor dergelijke bijzondere, afwijkende figuren.’De man met de ijzerens schedel’ is in een heldere, vlotte journalistieke stijl geschreven met oog voor historische details. Het boek is rijk geïllustreerd met foto’s en illustraties in zwart-wit. Voor een brede lezersgroep. – NBD BIBLION (recensie voor bibliotheken)